Առածներ

1. Ուօրը կ’ըննի չուօրը չըննիէր:

2. Ուվ կ’ուտի զեծծուխը, օմ ակրան կ’արվիրի:

3. Քիէն զիէշը եարանչ աղըլ մը մըննէ:

4. Տիրուջը էսօծ տիէղը կը կեպին զիէշը:

5. Բեիրկունիդ դըքը պարքիրիթ չվճէրի մը գուվիեզը:

6. Կինէյիդ եարանչըր սակկա մը գուվիեզը:

7. Ծուովը չհեսսոծ մը մուրկինօ:

8. Ձուոյը ծուովը, ծեփեյը կրոքը:

9. Դըքը մուրկընում, էնք ըրրախօն անցով զասսէն:

10. Խախդուողը եօձը կը փելշգւայ:

11. Ծունտր բիերը մինծ իշշօն կը բառնուն:

12. Մինծ բիէրը մինծ իշշօն:

13. Խիեւը էսօց խիլօքը հեւտոց:

14. Էնք էր ստէն կը հեւտու:

15. Ճանճը պախրէն ախչըրքէն նստուօծ ի, վեսկիլէն հօգում էսօծ ի:

16. Իէշը թի Երուսաղէմ ուրթու իլի, Հաճճի չըննօր:

17. Զենտօյիթ առունց հիլլա թի տիսօր, զատ ըլի կը տսնես:

18. Ադ միր կթթուն կուօվն ի:

19. Խիեւը քթուցօն ջօր կը կրրի:

20. Իէշը հարսնէքը կինչիր ին, էսիլ ի եա փատը պեկսօծ ի եա ջօրը:

21. Իշշօն քառա կ՛էսին դըքը զջօրը (խենտոյը)անցնեն:

22. Իէշը ինկօծ տիեղը աղըզմըլի ալ չիյնէր:

23. Իէշ մը չունցողը Փիսեցոյ մը թըղ ունունու:

24. Չուճուղէն մինէն ուօր զխեպուօրը:

25. Ծովը հեսսոց զես, ծերով դարձոց զես:

26. Ալէյը այնը ջրէն կ՛իփին:

27. Էմըն օր տունձ չըն ուտիէր, օր մըլի կութը կուտին:

28. Ծուօրը էսոց ճիկուրէն կութը պիլա միր մինէն ի:

29. Հօվը իրօզիէն միէջը կիւրրիկ կը տսնայ:

30. Ձմիերը հեւիրէն ջօր տուող շօտ կ՛ըննու:

31. Ձեքմերէն ձեքիրը իշշօնքը կը հեմրին:

32. Աւճէն կինէյը միէկ ձառօն կը շաղի զհուօցը:

33. Առունց կրուոք մօխ չըննիր:

34. Սուխ սխտուր չուտուղէն հուտը չ’ըննիէր:

35. Ձօյը էսիր ի, զես ուտողը թըղ չկշտենու, զես բրնողը թըղ չհերսնու(չըֆլախի):

36. Աղքետէն իրիսը պուօղ կ’ըննու:

37. Չեմչչուծէն իրիսէն թօք, էնձրիւ հաուքու կ’էսի:

38. Միէկ ձառը միալը կըլուենու:

39. Հուչչուող շօնը չըխեծնիեր:

40. Ձուոյը գլխիէն կը հուտտի:

41. Կետօնը եօթը հիքքա կունունու:

42. Էմենոթ ձիէն հիծողը ուշետ կիջնա:

43. Հուչչուող շօնը մսեֆըր կը բիրի:

44. Խուզը խրումը կը քիշթին:

45. Միէկ ծաղկօն գերօն չուգօր:

46. Ծուվէն ֆնճան մը ջօր մխխից:

47. Տէմրջեն տուկանը կանաչ խիոր թի տսնես մը բռնեզը, շուղ կ’ըննու:

48. Հետիէն չաղուրը չ’ըննուօր, թի կ’ուզիս փէօտ ընկոյզմը ըննու:

49. Եօր կուրթոս հետիա մը տօ, թի կուզիս քերը պատոր մը ըննու:

50. Դենոյը էր կութը չը կիփէր:

51. Չէ կը ցենիս զադ կը հնծիս:

52. Ճամէն ձիէթը թըղ ֆիթա, միր արաղը թըղ չֆիթա:

53. Կէօփը դըքը չպըղտիրա չ’իսկէր:

54. Մայւու տուող ծուորը շոտ կը գային:

55. Կէօշտը էնութիէն հալլիէն չհեսկնոր:

56. Մայւու չտուող ծոռը կը կտրին:

57. Շուօտ խուսողը շոտ կը խլտէնու:

58. Հեսսըրէդ կօրա մընկի զվիտտիդ:

59. Գլոխ քուրիլա վախըթ չունա:

60. Ղօնկ թի կ’ունէս, քուրի զգլոխիթ, թիչէմը իջելը կ’ուտի զքի:

61. Իէշը (մեքէն) տիեղը կեպի, ճանաւորը թի կ’ուտիէզը, տիրուջը քէսը:

62. Հուօվը ձմիէրը ծերով կը մնու:

63. Հեծծուն հովը կը գըգըգի:

64. Մօխ իլօծ տիեղը կրօկ կը վարա:

65. Ձօյը բարնէն կը բռնվա:

66. Թօք եաշքը կը կուրնու:

67. Ծօր նստէնք ուղուրդ խուսէնք:

68. Վախցուօղը էր շքքէն կը վախի:

69. Քէչ էսիմ շուօտ հեսկցէ:

70. Հերոստը աղքատէն հալլէն չհեսկնուօր:

71. Նուր քեքէն շօտ ճանճ կը նստա:

72. Միէկ ձարքօն չը ծեփքըվէր:

73. Տուլլէն էսիր ի զինիցեք իմ աղբարը (յուտիցէք), վիրինէն գէնը իս կուտում:

74. Ադ չը սիրվէ, կուրօն կօյր էսողի:

75. Իս պաս գուտիմ իմ վիտը եօ հա խիրի:

76. Գնող ըղէ ծախօղ մ’ըննոր:

77. Իվիր մուրզօնք ի վար մուրօք, իօ պըր թքնիմ:

78. Ջուօրը աղբուրէն կը խումին:

79. Աւճէն կինէյը, ընկուզէն մեննիյը կը շաղի զհոցը:

80. Քէչ բարձէ ուշէտ դարձէ:

81. Տուօսը չեփի միէկ ձիւի:

82. Աղմշիրօ զշօնը, հատրի զվերուցը:

83. Ճամբոյը քիլիլօն, պուօրտքը տուիլօն կը թմմա:

84. Հայվանը զէր կիրուօծ մսսօրը չը մառնուօր:

85. Հերքեշը (իլէն) պարնօն ջրհուր չըն իջնէ:

86. Նա կը մըննէմ կը լուղում, նա կ’ըննիմ կը դուղում:

87. Իլէն աչքը իլէն լօյս կ’ուտու:

88. Էմըն մուրօք կ’ունունու սունտըր մը:

89. Միեմը կուվիէն, եօթը ծուվիէն:

90. Տուող ըղէ առնող մ’ըննու:

91. Իշշօն նօր ուտիլ չ’ըսլախիէր:

92. Տուող ձառը թըղ խնտու:

93. Մուրիլը գուլէյի, պաս դոռ կէյնիլ կուզի:

94. Թանճարան չեսիէր իդիդեյիս մօր ի:

95. Էկընճէն չլսողը կռնակէն կը լսի:

96. Չլեցող չուճուգէն ծեծ չըն ուտօր:

97. Խիվօն հեմօր էմըն օր զէտէյ ի:

98. Թմբկօն ձանը հարրօ կ’ուրթու:

99. Հարվունց ուգող ձանը էնոշ կուգու:

100. Դարտոկ թանաքան շոտ ձան կը հենի:

101. Լիեռը լարրօն չըգաւըշմշննօր, իսանը իսանէն կը գաւշմշննու:

102. Քօղցըր լիզզօն ուոձը ծեկէն կը հենի:

103. Կանաչը չուրէն հիտ կը վարայ:

104. Շոնը եարընէն չպեկսիեր:

105. Հընտենեթ հիտը կի խումի, ալըշւերըշ մինի:

1. Օրը աւարտ ունի, սակայն չարը վերջ չունի…:

2. Ո՜վ կ’ուտէ ազոխը… որո՜ւ ակռան կ’ընդարմանայ…:

3. Էշէն առաջ ախոռ մի մտներ:

4. Էշը կը կապեն իր տիրոջ ըսած տեղը:

5. Պարտքերը չվճարելէն առաջ մի գովեր բարեկամդ:

6. Մի գովեր կնոջդ նախքան իր մահը:

7. Ծով չհասած մի մերկանար…:

8. Ձուկը ծովուն մէջ… տապակը կրակին վրայ…:

9. Մինչեւ մերկանամ, ինք արդէն հագուստով գետը անցաւ:

10. Խեղդուող անձը օձին նոյնիսկ կը փաթթուի:

11. Ծանր բեռը մեծ իշուն վրայ կը բեռնան:

12. Մեծ բեռը մեծ իշուն…:

13. Խենթը ըսաւ խելացին ալ հաւատաց:

14. Ստախօսը իր սուտին կը հաւատայ:

15. Ճանճը եզան կոտոշին վրայ նստած է ու հերկուած արտը կը դատէ…:

16. Էշը գուցէ Երուսաղէմ ալ երթայ, չի կրնար ուխտաւոր դառնալ:

17. Ծոծրակդ եթէ առանց հայելիի կրցար տեսնել, այդ ալ կը տեսնես…:

18. Ան, մեր կթան կովն է…:

19. Անխելք անձը ջուրը քթոցով կը փոխադրէ..:

20. Իշուն հարսանիքի հրաւիրած են… ուրեմն
կամ փայտը պակսեր է եւ կամ ալ ջուրը…:

21. Իշուն քեռի կը կոչեն մինչեւ ջուրը (գետը) անցնին:

22. էշը նոյն ինկած տեղը անգամ մըն ալ չիյնար:

23. Էշ մը չունեցողը առնուազն փեսացու (փեսայ) մը թող ունենայ:

24. Լուրը փոքրիկէն ստացիր:

25. Ծով տարաւ զիս, սակայն ծարաւի դարձուց…:

26. Եփելու համար բոլորը նոյն ջուրէն կը գործածեն:

27. Ամէն օր տանձ չեն ուտէր, օր մըն ալ անոր կոթը կ՚ուտեն:

28. Ծառը ըսաւ. “կացինին կոթը նոյնիսկ մեզմէ է”…:

29. Հաւը մինչեւ իսկ իր երազին մէջ կորեկ կը տեսնէ:

30. Ձմրան, հաւերուն ջուր տուող շատ կ՚ըլլայ…:

31. Հաւուն ձագերը աշնան կը հաշուեն:

32. Որսորդին կինը մէկ ձեռքով կը շաղէ հացը. (որսորդին տան ալիւրը քիչ կ՛ըլլայ):

33. Առանց կրակի ծուխ չ՛ելլեր:

34. Սոխ ու սխտոր չուտողը չի հոտիր:

35. Ձուկը ըսեր է, զիս ուտողը թող չկշտանայ ու զիս որսացողը թող չհարստանայ (յաջողութիւն չգտնէ):

36. Աղքատին երեսը չի խնդար (պաղ կ՛ըլլայ):

37. Անամօթ մարդուն երեսին թքնէ, “անձրեւ կու գայ” կ՛ըսէ:

38. Մէկ ձեռքը միւս ձեռքը կը լուայ:

39. Հաջող շունը չի խածներ:

40. Ձուկը գլուխէն կը հոտի:

41. Կատուն եօթը ոգի կ՛ունենայ:

42. Փոխ առնուած ձիուն նստողը, անոր վրայէն շուտ կ՛իջնէ:

43. Հաջող շունը հիւր կը բերէ:

44. Խոզը նախքան պարտէզ մտնէ պէտք է որսալ. (ամէն բան ընել ճիշդ ժամանակին):

45. Մէկ ծաղիկով գարուն չի գար:

46. Ծովէն սուրճի գաւաթ մը ջուր դուրս բերաւ:

47. Երկաթագործի գործատղին կանաչ վարունգ մը երբ տեսնես զայն մի բռներ, որովհետեւ տաք կ’ըլլայ:

48. Նուէրին վատը չ’ըլլար, գուցէ ան փտած ընկոյզ մը ըլլայ:

49. Ուր որ երթաս նուէր մը տար, գուցէ ան քարի կտոր մը ըլլայ:

50. Դանակը իր սողինը չի կոփեր:

51. Ինչ ցանես ան կը հնցես:

52. Մզկիթին ձէթը թող թափի, բայց մեր օղին թող չթափի:

53. Աւազանը մինչեւ չպղտորի չի յստականար:

54. Պտղատու ծառը շատ կը քարկոծեն:

55. Կուշտ անձը անօթիին վիճակը չի հասկնար:

56. Պտուղ չտուող ծառը կը կոտրեն:

57. Շատ խօսողը շատ կը սխալի:

58. Վերմակիդ համեմատ ոտքդ երկարէ:

59. Գլուխ քերելու ժամանակ չունի:

60. Եթէ եղունգ ունիս գլուխդ քերէ, այլապէս ոջիլը (մլուկը) կ’ուտէ քեզ:

61. Աւանակը ոչխարը կապելիք տեղը կապէ ու եթէ գազանը յօշոտէ զինք, այն ժամանակ տիրոջը քսակէն կ’երթայ:

62. Հաւը ձմրան ծարաւ կը մնայ:

63. Ածող հաւը կը կտկտայ:

64. Այն տեղը ուր կը մխայ, ըսել է թէ հոն կրակ կայ:

65. Ձուկը բերնէն կը բռնուի:

66. Թքնէ աչքին մէջ կը կուրանայ (ինքզինքը տեսնող անձին):

67. Ծուռ նստինք շիտակ խօսինք:

68. Վախկոտ անձը նոյնիսկ իր ստուերէն կը վախնայ:

69. Քիչ ըսեմ շատ հասկցիր…

70. Հարուստ անձը աղքատին վիճակէն չի հասկնար:

71. Նոր աղբին վրայ շատ ճանճ կը նստի:

72. Մէկ ձեռքով չի ծափահարուիր:

73. Որթատունկը ըսեր է մորթեցէք (յօտեցէք) եղբայրս, արեան գինը ես կու տամ…

74. Կոյրին �դուն կոյր ես� ըսողը չի սիրուիր:

75. Ես միայն գիտեմ (կը զգամ) իմ ոտքիս խոցը:

76. Գնող եղիր վաճառող մի ըլլար…

77. Վերը պեխ վարը մօրուք, ուր պիտի թքնեմ:

78. Ջուրը աղբիւրէն կը խմեն:

79. Որսորդին տիկինը, հացին խմորը ընկոյիզի պատեանին (կեղեւին) մէջ կը շաղէ:

80. Քիչ բեռցիր բայց արագ (շուտով) վերադարձիր:

81. Տասը չափէ մէկ ձեւէ:

82. Շան մասին խօսած ժամանակ, գաւազանը պատրաստէ:

83. Ճանապարհը քալելով, իսկ պարտքը վճառելով կը լմննայ:

84. Անասունը իր կերած մսուրը (տեղը) չի մոռնար:

85. Ուրիշի պարանով ջրհոր չեն իջներ:

86. Ոչ մտնելով կը լողամ, ոչ ալ ելլելով կը դողամ:

87. Օտարին աչքը միայն օտարին լոյս կու տայ: (Ուրիշը քեզի օգուտ չունի):

88. Իւրաքանչիւր մօրուք իրեն յատուկ սանտր մը կ’ունենայ:

89. Մէկ հատ կովէն, եօթը հատ ծովէն:

90. Տուող եղիր, առնող մի ըլլար:

91. Իշուն նուռ ուտել չի վայելեր:

92. Տուող ձեռքը թող խնդա:

93. Մուրալը հեշտ է, սակայն դրան դիմաց կանգնիլ կը պահանջէ:

94. Կաթսան չ’ըսեր թէ իմ յատակս (ետեւս) մուր է:

95. Ականջէն չլսողը կռնակէն կը լսէ (ծեծ ուտելով կը հասկնայ):

96. Չլացող մանուկին կաթ չեն տար:

97. Խենթ մարդուն համար ամէն օր զատիկ է:

98. Թմբուկին բոմբիւնը հեռուները կը հասնի:

99. Հեռուէն եկող ձայնը գեղեցիկ կը հնչէ:

100. Դատարկ սնտուկը (արկղը) շատ ձայն կը հանէ:

101. Լեռը լերան չի հանդիպիր, սակայն մարդը մարդուն կը հանդիպի:

102. Քաղցր լեզուն օձը ծակէն կը հանէ:

103. Կանաչը չորին հետ կ’այրի:

104. Շան վէրքերը չեն պակսիր:

105. Հարազատիդ հետ հացկերոյթ կատարէ, սակայն անոր հետ առուծախ մի ըներ: